Salmonella Hastalığı: Nedir, Belirtileri, Tedavi Yöntemleri
Salmonella, ishalli hastalıkların dört temel küresel nedeninden biridir. Salmonelloz vakalarının çoğu hafif olmakla birlikte, bazen hayati tehlike oluşturabilir. Hastalığın şiddeti, konakçı faktörlere ve Salmonella‘nın serotipine bağlıdır.
Antimikrobiyal direnç, küresel bir halk sağlığı sorunudur ve Salmonella, besin zincirini etkileyen bazı dirençli serotiplerin ortaya çıktığı mikroorganizmalardan biridir. Salmonello hastalığına karşı önleyici bir önlem olarak “iyi pişirme” gibi temel gıda hijyeni uygulamaları önerilmektedir.
DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) verilerine göre her yıl neredeyse her 10 kişiden 1’i gıda kaynaklı hastalıklar nedeniyle hastalanmakta. Gıda kaynaklı hastalıklar, özellikle küçük çocuklar için şiddetli olabilir. İshalli hastalıklar, güvenli olmayan gıdalardan kaynaklanan en yaygın hastalıklardır ve her yıl 5 yaşın altındaki 220 milyon çocuk dahil olmak üzere 550 milyon insan bu hastalıklardan etkilenmektedir. Salmonella, ishalli hastalıkların dört temel küresel nedeninden biridir.
Salmonella Nedir?
Salmonella, Enterobacteriaceae familyasına ait gram negatif bir çubuk bakteridir. Salmonella bongori ve Salmonella enterica olmak üzere iki tür içinde bugüne kadar 2500’den fazla farklı serotip veya serovar tanımlanmıştır. Salmonella, kuru bir ortamda birkaç hafta ve suda birkaç ay hayatta kalabilen, her yerde bulunan ve dayanıklı bir bakteridir.
Salmonella Hastalığının Belirtileri
Salmonelloz, Salmonella bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır. Genellikle akut başlangıçlı ateş, karın ağrısı, ishal, bulantı ve bazen kusma ile karakterizedir. Hastalık semptomları, Salmonella alımından 6-72 saat sonra (genellikle 12-36 saat) ortaya çıkar ve hastalık 2-7 gün sürer. Semptomlar nispeten hafif olabilir ve çoğu durumda tedavi gerektirmez. Ancak, özellikle çocuklarda ve yaşlı hastalarda, ilişkili dehidrasyon ciddi ve yaşamı tehdit edici hale gelebilir.
Salmonella Bakterileri Nasıl Yayılır?
Salmonella bakterileri, evcil ve vahşi hayvanlarda yaygındır. Gıda hayvanlarında (kümes hayvanları, domuzlar, sığırlar) ve evcil hayvanlarda (kediler, köpekler, kuşlar, kaplumbağalar) bulunabilirler. İnsanlarda salmonelloz genellikle kontamine gıdaların (yumurta, et, kümes hayvanları ve süt) tüketilmesi yoluyla bulaşır, ancak kontamine olmuş yeşil sebzeler gibi diğer gıdalar da bulaşma kaynağı olabilir. İnsandan insana bulaşma fekal-oral yolla gerçekleşebilir ve evcil hayvanlarla temas eden kişilerde de görülebilir.
Salmonella Hastalığının Tedavi Yöntemleri
Şiddetli vakalarda tedavi, elektrolit replasmanı ve rehidrasyon ile gerçekleştirilir. Sağlıklı bireylerde hafif veya orta dereceli vakalarda rutin antimikrobiyal tedavi önerilmez, çünkü antimikrobiyaller dirençli suşların seçilmesine yol açabilir. Ancak, bebekler, yaşlılar ve bağışıklığı baskılanmış hastalar antimikrobiyal tedavi alabilirler. Enfeksiyon bağırsaktan diğer vücut bölgelerine yayılırsa antimikrobiyaller uygulanır. Tedavi, antimikrobiyal direncin küresel olarak artması nedeniyle düzenli olarak devam etmelidir.
Hastalığın Yayılmasını Önleme Yöntemleri
Önleme, gıda zincirinin tüm aşamalarında kontrol önlemleri gerektirir. Evde alınacak önlemler, diğer gıda kaynaklı bakteriyel hastalıklara karşı kullanılanlara benzer. Bebekler ve küçük çocuklar ile Salmonella taşıyabilecek evcil hayvanlar arasındaki temas dikkatli bir şekilde denetlenmelidir.
Hastalığa Yakalanmamak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aşağıdaki öneriler, seyahat sırasında güvenliğin sağlanmasına yardımcı olacaktır:
- Yiyeceklerin uygun şekilde pişirildiğinden ve servis edildiğinde hala sıcak olduğundan emin olun.
- Çiğ süt ve çiğ sütten yapılan ürünlerden kaçının. Sadece pastörize veya kaynamış süt tüketin.
- Güvenli sudan yapılmadığı sürece buzdan kaçının.
- İçme suyunun güvenliği şüpheli olduğunda, kaynatın veya güvenilir bir dezenfektan ile dezenfekte edin.
- Özellikle evcil hayvanlarla veya çiftlik hayvanlarıyla temas ettikten sonra ellerinizi iyice ve sık sık sabun kullanarak yıkayın.
- Meyve ve sebzeleri, özellikle çiğ yenirse dikkatlice yıkayın. Mümkünse sebze ve meyveleri soyun.
