Makale Nedir ?

Gelin makale nedir bundan bahsedelim. Öncelikle hangi konu olduğu fark etmeksizin bir şekilde görüş ve düşünce belirterek, fikirler ileri sürerek veya bir tezi savunup destekleyerek ve bilimsel verilere dayanarak yazılmış gazete, dergi yazılarına makale denir. Makaleleri yazan kişi kendi alanında uzman olmalıdır. Bu sebeple makalelerde nesnel anlatım, öznel anlatım yerine tercih edilir, bilimsel verilere dayalı yazılmış bir türden bu sonuç çıkacaktır. Makale yazanlar, anlatıma kendisini ve görüşlerini katmadan; yorum yapmadan yazar. Yazar, ne konu olursa olsun gerekli durumlarda fikirlerini veya belli bir konudaki görüşünü doğrulamak için kanıtlar, belgeler, alıntılar yapabilir ya da istatistik bilgileri sunabilir. Makalelerin asıl amacı bilgi vermek ya da görüşü okuyucu kitleye inandırmak olduğundan, bu türde açık ve anlaşılır, özellikle de ciddi olunmalıdır. En temel unsur da düşüncedir. Makale, yazıda işlenen konuya göre değişiklik gösterebilecek farklı uzunluklarda olabilir. Makalenin önemli bir amacı da toplumu ilgilendirmekte olan bir fikri geniş halk kitlelerine ve okurlara ulaştırmaktır.

Gazetelerin ilk sütununa ya da ilk sayfaya konulan önemli yazılara ise “baş makale” denir. Bu baş makaleleri yazan kişiye de “başyazar” denir. Özellikle gazetedeki makalelerin çok geniş bir halk kitlesi üstünde eğitici-öğretici bir etkisi vardır. Düşünce (öğretici) yazılarının içerisinde en ağır başlı ve zor olanı da yine makale diyebiliriz. Bilim-kültür alanı içerisinde yazılan bir makale belli bir kültür grubuna ulaşmayı amaçladığından ötürü, daha bilimsel bir dil kullanılmaya çalışılır. Gazetelerde okuduğumuz makalelerde amaç geniş halk kitlelerine ulaşmak olduğu için daha açık bir dil kullanılır, daha anlaşılır olma amacı güdülür.

Bir makale yazarı, veya makale yazarı olmak isteyen kişinin kendi alanında geniş bir bilgi ve donanıma sahip olması gerekir. Her türlü soruna tarafsız, objektif bir biçimde bakılmaya çalışılmalıdır. Dil iyi kullanılmalı, genel kültür anında güvenilir bilgiye ulaşmalıdır. Okuyucunun seviyesine uyacak bir dille yazılmalıdır. Makalelerde dil göndergesel işlevinde kullanılır. Genel olarak açıklayıcı, öğretici ve kanıtlayıcı anlatım türleri bu yazı türünde yer alır. Makaleler belirli bir plan ile yani “giriş, gelişme, sonuç” şeklinde yazılmalıdır.

Makaleler edebiyatımıza Tanzimat dönemi ile beraber girmiştir. Servet-i Fünun, Milli Edebiyat ve Cumhuriyet dönemlerinde ise oldukça gelişme gösterdiği söylenebilir. Namık Kemal, Ziya Gökalp, Cenap Şahabettin, Falih Rıfkı Atay, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Mithat Efendi de önemli makale yazarlarımız arasındadır.

Makale ile Fıkra Arasındaki Farklar

Makalelerde okuyucuya bilgi verme ve düşünceleri kanıtlama amacı güdülürken fıkralarda böyle bir amaç yoktur. Fıkranın yazarı konu hakkında yorum yapar, düşüncelerini ispatlama ve okuyucuya inandırmak gibi bir amacı yoktur.

Fıkralar günübirlik yazılan türdür. Günlük olaylar ayrıntıya fazla yer verilmeden ele alınır. Makalelerde işlenilen konu bilgi, kanıt ve çözümlemeyle ortaya konulur.

Makalelerde nesnel(öznel olmayan) bilimsel ve ciddi bir üslup varken, fıkralarda ise bunun aksine sonucu okuyucunun çıkardığı bir anlatım vardır.